حکومت قوم عاد (قرآن)قوم عاد آیات پروردگارشان را انکار کردند، و با لجاجت، هر گونه دلیل و مدرک روشنی را بر صدق دعوت پیامبرشان منکر شدند. دیگر اینکه آنها از نظر عمل نیز به عصیان و سرکشی در برابر پیامبران برخاستند. سومین گناهشان این بود که فرمان خدا را رها کرده و از فرمان هر جبار عنیدی پیروی می‌کردند. ۱ - استبدادی بودن حکومت قوم عادنظام حاکم بر قوم عاد، ظالمانه و استبدادی بود: •• «وَتِلْكَ عَادٌ جَحَدُواْ بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَعَصَوْاْ رُسُلَهُ وَاتَّبَعُواْ أَمْرَ كُلِّ جَبَّارٍ عَنِيدٍ»؛ «و اين قوم «عاد» بود که آيات پروردگارشان را انکار کردند؛ و پيامبران او را معصیت نمودند؛ و از فرمان هر ستمگر دشمن حق، پيروى کردند!». ۱.۱ - بررسی تفسیری آیهو در این دو آیه دو بار از داستان قوم عاد خلاصه‌گیری شده، بار اول خلاصه‌گیری کرده و فرمود: (و تلک عاد جحدوا بایات ربهم و عصوا رسله... و یوم القیامة) قوم عاد، آیات پروردگار خود را که همه حکمت و موعظت بود انکار کردند و نیز معجزه‌ای که راه رشد را بر ایشان روشن ساخته و حق را از باطل برایشان مشخص می‌کرد حاشا نمودند، با اینکه علم به حقانیت آن پیدا کردند و تلخیص بار دوم از کلمه (الا ان عادا) شروع می‌شود که ان شاء اللّه به آن می‌رسیم. ۱.۱.۱ - نافرمانی از پیامبراناشاره به اینکه عصیان و نافرمانی در برابر یک پیغمبر، عصیان در برابر همه پیامبران به شمار می‌رود قوم عاد علاوه بر انکار آیات مشتمل بر حکمت و موعظت و انکار معجزه‌ای که - گفتیم - راه رشد را بر ایشان روشن می‌ساخت، رسولان پروردگار خود که عبارت بودند از هود و انبیا قبل از آن جناب را نیز عصیان نمودند، خواهید پرسید که قوم هود هم‌زمان با انبیاء قبل از خود نبودند، چه‌طور آنان را عصیان کردند؟ در پاسخ می‌گوییم: عصیان یک پیغمبر، عصیان همه پیغمبران است برای اینکه دعوت همه انبیا به یک دین است، پس قوم هود اگر شخص هود پیغمبر (علیه‌السلام) را عصیان کردند با عصیان کردن او سایر انبیا را نیز عصیان کرده‌اند و این مطلب از ظاهر کلام خدای تعالی در مواضعی دیگر نیز استفاده می‌شود، مانند آیه شریفه (کذبت عاد المرسلین اذ قال لهم اخوهم هود الا تتقون) که صریحا می‌فرماید: عصیانشان نسبت به هود، عصیان همه مرسلین بود. و آیه زیر نیز اگر به صراحت آیه قبل دلالت ندارد، لیکن اشعار بر مطلب ما دارد، که می‌فرماید: (و اذکر اخا عاد اذ انذر قومه بالاحقاف و قد خلت النذر من بین یدیه و من خلفه). البته احتمال هم دارد که قوم عاد غیر از جناب هود (علیه‌السلام)، پیغمبران دیگری نیز داشته‌اند که قبل از هود و بعد از جناب نوح (علیه‌السلام) در بین آنان مبعوث شده باشد؛ ولی قرآن کریم نام آنان را نبرده باشد و لیکن سیاق آیات با این احتمال مساعد نیست. ۱.۱.۲ - مراد از و اتبعوا امر کل...(و اتبعوا امر کل جبار عنید)، دستورات هر جبار و زورگوی عنیدی را که داشتند پیروی کردند و همین گوش به فرمان جباران بودن، آنان را از پیروی هود (علیه‌السلام) و پذیرفتن دعوتش باز داشت، و کلمه (جبار) به معنای گردن کلفتی است که با اراده خود بر مردم غالب گشته و آنان را اجبار می‌کند تا مطابق دلخواه او عمل کنند، و کلمه (عنید) به معنای کسی است که عناد و زیر بار حق نرفتنش شدید و بسیار باشد، ۱.۱.۳ - سه ویژگی قوم هودسه خصلت قوم هود که به خاطر آن ملعون دنیا و آخرت شدند: انکار آیات الهی، نافرمانی انبیا و اطاعت از جباران پس این قسمت از آیه آن خلاصه‌گیری نوبت اول بوده که گفتیم در دو آیه مورد بحث از سرگذشت هود (علیه‌السلام) و قومش شده و حاصلش این است که قوم هود گرفتار سه خصلت نکوهیده بودند: یکی انکار آیات الهی، دوم نافرمانی انبیا و سوم اطاعت کردن از جباران. ۲ - پانویس
۲.۱ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «حکومت قوم عاد». |